Έλεγχος σαλπίγγων

Οι σάλπιγγες είναι τα όργανα που συνδέουν την κοιλότητα της μήτρας με το εσωτερικό της κοιλιακής κοιλότητας, όπου βρίσκονται οι ωοθήκες. Στο εσωτερικό των σαλπίγγων το ωάριο γονιμοποιείται από το σπερματοζωάριο και το έμβρυο που προκύπτει μεταφέρεται, μέσω των σαλπίγγων, στο εσωτερικό της μήτρας, όπου και εμφυτεύεται.

Η αξιολόγηση των σαλπίγγων γίνεται είτε με Υστερο-σαλπιγγογραφία (με αξιοπιστία περίπου 70%) είτε με διαγνωστική λαπαροσκόπηση και υστεροσκόπηση, με αξιοπιστία που αγγίζει το 100%. Η επιλογή της μεθόδου ελέγχου των σαλπίγγων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως : ιατρικά χαρακτηριστικά του ζευγαριού, διαθεσιμότητα των μεθόδων, κόστος κλπ.

Εν απουσία επιπλοκών (λοιμώξεις, εγχείρηση στην κοιλιακή χώρα, ενδομητρίωση, κλπ), οι σάλπιγγες ως αίτιο υπογονιμότητας είναι αρκετά σπάνιο φαινόμενο. Ως εκ τούτου, οι σάλπιγγες ελέγχονται όταν όλες οι άλλες εξετάσεις είναι φυσιολογικές και προγραμματίζεται θεραπεία με τεχνητή σπερματέγχυνση ή πρόκληση ωορρηξίας.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι σάλπιγγες παρουσιάζουν διάταση και παραμόρφωση και ονομάζονται υσδροσάλπιγγες. Οι υδροσάλπιγγες, προτείνεται να αφαιρεθούν χειρουργικά ή να απολινωθούν ( να διακοπεί χειρουργικά η επικοινωνία τυς με τη μήτρα), καθώς υπάρχουν πολλές επιστημονικές μελέτες που επιβεβαιώνουν ότι η παρουσία υδροσάλπιγγας μειώνει σημαντικά τις πιθανότητες εγκυμοσύνης είτε με φυσικές μεθόδους είτε με μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Έλεγχος μήτρας

Η μήτρα είναι υπεύθυνη για την υποδοχή, τη στέγαση και τη συντήρηση της εγκυμοσύνης για τους εννέα μήνες της ανάπτυξής του εμβρύου μέχρι τη γέννηση του. Η εξέτασή της γίνεται με συνδυασμό Διακολπικού υπερηχογραφήματος, υστερο-σαλπιγγογραφίας και Υστεροσκόπησης, ανάλογα με την περίπτωση.

Έλεγχος ωοθηκών

Το διακολπικό υπερηχογράφημα είναι η εξέταση επιλογής για την αξιολόγηση της μορφολογίας των ωοθηκών. Επιτρέπει τη διάγνωση κύστεων στις ωοθήκες (ενδομητριώματα ή «σοκολατοειδείς κύστεις”, δερμοειδείς κύστεις, λειτουργικές κύστεις, κλπ). Επιπλέον με το διακολπικό υπερηχογράφημα μπορούν να διαγνωστούν οι πολυκυστικές ωοθήκες.

Λειτουργία ωοθηκών – αποθεματικό ωοθηκών

Το αποθεματικό των ωοθηκών είναι η ικανότητα των ωοθηκών να παράγουν ωάρια σε απάντηση στην φαρμακευτική διέγερση για πρόκληση πολλαπλής ωορρρηξίας. Πρόκειται για μια παράμετρο που αξιολογεί τον αριθμό των ωαρίων που ενδέχεται να προκύψουν με τη διέγερση των ωοθηκών.
Η παράμετρος που σχετίζεται με την ποιότητα του ωαρίου είναι η ηλικία της γυναίκας.

Διαγνωστικές εξετάσεις που είναι διαθέσιμες για την αξιολόγηση του ωοθηκικού αποθέματος παρέχουν έμμεσες πληροφορίες. Μόνο μετά από μια διέγερση των ωοθηκών μπορεί πραγματικά να ληφθούν πρακτικές πληροφορίες.

Για να αξιολογηθεί το αποθεματικό των ωοθηκών υπάρχουν οι παρακάτω τεχνικές:

Διακολπικό Υπερηχογράφημα

Το υπερηχογράφημα επιτρέπει τη μέτρηση των ωοθυλακίων κατά την αρχική φάση του κύκλου. Αυτά τα θυλάκια είναι μεταξύ 2-8 mm και αντιπροσωπεύουν την ποσότητα των ωοθυλακίων που μπορεί να ωριμάσουν σε μια κανονική διέγερση.

Δεν υπάρχει ομοφωνία σχετικά με τον αριθμό των ωοθυλακίων ο οποίος θεωρείται ιδανικός για μια καλή απάντηση σε φαρμακευτική διέγερση. Ο πολύ αυξημένος αριθμός ωοθυλακίων (πχ > 15) αυξάνει τον κίνδυνο υπερδιέγερσης και ο χαμηλός αριθμός (πχ < 3) υποδηλώνει πιθανή πτωχή ωοθηκική απάντηση. Συνεπώς, ο ιατρός μπορεί να επιλέξει ανάλογα τη φαρμακευτική δόση και το σχήμα της θεραπείας και ταυτόχρονα το ζευγάρι ενημερώνεται σχετικά με τον αριθμό των ωαρίων που αναμένεται να παραχθούν.

Μέτρηση ορμόνης FSH

Η FSH (Ωοθυλακιοτρόπος Ορμόνη) παράγεται από την υπόφυση η οποία δρα στις ωοθήκες και προωθεί την ανάπτυξη των ωοθυλακίων. Η μέτρηση της κατά την αρχική φάση, απεικονίζει την ικανότητα των ωοθηκών να παράγουν ωάρια κατά την διέγερση. Yψηλά επίπεδα FSH (πχ > 10 mIU) συνήθως υποδηλώνουν χαμηλή ανταπόκριση σε διέγερση των ωοθηκών σε έναν κύκλο ωοθηκικής διέγερσης.

Οι τιμές της FSH μπορεί να διαφέρουν από κύκλο σε κύκλο, αλλά η πρόγνωση συνήθως χαρακτηρίζεται από την υψηλότερη τιμή.

Ορμόνη Antimullerian (Anti- Mullerian Hormone, AMH)

H AMH είναι σημαντική για δύο λόγους: 1) ρυθμίζει τον αριθμό των διαθέσιμων ωοθυλακίων και 2) δεδομένου ότι μειώνει την ευαισθησία των ωοθυλακίων στην FSH, επιτρέπει την ανάπτυξη ενός ωοθυλακίου ανά φυσικό κύκλο.

Θεωρείται, μαζί με την υπερηχογραφική μέτρηση των ωοθυλακίων ( Antral Follicle Count, AFH) ως ο πιο αξιόπιστος δείκτης του αποθεματικού των ωοθηκών. Η επιστημονική ομάδα του EmbryoClinic, έχει εκπονήσει πολυετείς μελέτες της ΑΜΗ σε κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Τα αποτελέσματα της έρευνάς μας δημοσιεύτηκαν σε παγκoσμίου κύρους ιατρική επιθεώρηση “ Ηuman Fertility 2011” και επιπλέoν ανακοινώθηκαν και βραβεύτηκαν σε διεθνές Συνέδριο (9o Συνέδριο Βασιλικής Βρετανικής Ακαδημίας, RCOG, Αθήνα, 2011).

Άλλες ορμόνες:

Oιστραδιόλη

Σε ορισμένες περιπτώσεις, με τη γήρανση των ωοθηκών, υπάρχει μείωση στη διάρκεια του κύκλου. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα Oιστραδιόλης κατά την αρχική φάση του κύκλου, η οποία σχετίζεται με χαμηλή ανταπόκριση. Συνήθως, η τιμή της Oιστραδιόλης αξιολογείται μαζί με αυτήν της FSH, κατά τη 2η-4η μέρα του κύκλου.

Ανασταλτίνη Β (Inhibin B)

Η ορμόνη αυτή παράγεται από τα μικρά ωοθυλάκια κατά το πρώτο μισό της ωοθυλακικής φάσης. Χαμηλά επίπεδα αυτής της ορμόνης σχετίζονται με μειωμένο απόθεμα ωοθηκών.
Ωστόσο, η κλινική εφαρμογή της είναι μικρή, δεδομένου ότι δεν ξεπερνά την προγνωστική αξία των άλλων δεικτών όπως πχ AMH και AFC.