Κατηγορία: Άρθρα

Το πρώτο σημαντικό βήμα κάθε νέου ταξιδιού με προορισμό την εγκυμοσύνη και την απόκτηση ενός παιδιού είναι ο έλεγχος γονιμότητας. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να σχεδιαστεί με ασφάλεια το ιδανικό εξατομικευμένο σχέδιο εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Έλεγχος γονιμότητας στη γυναίκα

Ο έλεγχος γονιμότητας στη γυναίκα προβλέπει διάφορες διαγνωστικές εξετάσεις που εκτελούνται πριν από οποιαδήποτε θεραπευτική προσέγγιση, με στόχο να διαπιστωθεί η βασική αναπαραγωγική λειτουργία και το δυναμικό της. Έτσι, επιτυγχάνονται δύο πολύ σημαντικά πράγματα:
1ον την ασφάλεια του εμβρύου και της γυναίκας
2ον την επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής μεθόδου

Δειγματοληπτικός έλεγχος ιογενών και λοιπών λοιμωδών νόσων

Μία από τις βασικότερες εξετάσεις είναι ο προληπτικός έλεγχος για τα πιο κοινά λοιμώδη νοσήματα που μεταδίδονται στο έμβρυο μέσα από το ενδομήτριο. Αυτός ο έλεγχος εξετάζει για τυχόν παρουσία ηπατίτιδας B & C, HIV I και ΙΙ και σύφιλης. Παράλληλα, η γυναίκα υποβάλλεται σε έλεγχο για ερυθρά, τοξόπλασμα και CMV, διότι όλα αυτά ενδέχεται να οδηγήσουν σε αναπτυξιακές ανωμαλίες του εμβρύου.

Μέτρηση αντιμυλλέριου ορμόνης (Anti-mullerian hormone – AMH)

Η αντιμυλλέριος ορμόνη μάς δείχνει επακριβώς το αναπαραγωγικό δυναμικό της γυναίκας, ενώ αποτελεί και δείκτη της λειτουργίας των ωοθηκών. Η βασική μέτρηση αναφοράς της ορμόνης δύναται να χρησιμοποιηθεί ως προγνωστικός παράγοντας για την απόδοση των ωοθηκών τόσο στον φυσικό κύκλο όσο και για την ανταπόκρισή τους στη διέγερση, είτε πρόκειται για κανονική είτε για ήπια.

Έλεγχος κληρονομικών αιματολογικών νοσημάτων

Τα τεστ κληρονομικών αιματολογικών νοσημάτων είναι μια πιο οικονομική επιλογή που δίνει βασικές πληροφορίες για κοινά κληρονομικά αιματολογικά δεδομένα και παθήσεις, δηλαδή για αιμοσφαιρινοπάθειες και την ομάδα αίματος.
Πρέπει να γνωρίζουμε την ομάδα αίματος προκειμένου να μην προκληθούν επικίνδυνες ανοσολογικές αντιδράσεις του εμβρύου, αλλά και γιατί είναι σημαντικό όταν θα γίνει η αντιστοίχιση με δότρια γενετικού υλικού στα προγράμματα δωρεάς.
Ο έλεγχος για αιμοσφαιρινοπάθειες θα εντοπίσει τυχόν αναιμίες που θα μπορούσαν να μεταβιβαστούν στο έμβρυο εφόσον ενυπάρχουν στο γενετικό υλικό των γονέων.

Εξέταση θυρεοειδικής λειτουργίας

Τα τεστ αυτά αξιολογούν διεξοδικά τη θυρεοειδική ενδοκρινική λειτουργία μέσω μέτρησης των ορμονών TSH, T3 & T4 και προσδιορισμό των αντισωμάτων αντι-TPO και αντι-TG, με στόχο να εξεταστεί το ενδεχόμενο της αυτοάνοσης θυρεοειδοπάθειας. Ο ενδελεχής έλεγχος της θυρεοειδικής λειτουργίας της γυναίκας διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του εμβρύου στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Παράλληλα, μελέτες έχουν αποδείξει ότι η θυρεοειδική λειτουργία μπορεί να έχει ρόλο και στην εμφύτευση.

Γενετικός έλεγχος

Μια σειρά ποικίλων τεστ εντοπίζουν τυχόν υποκείμενες γενετικές ανωμαλίες στο γενετικό υλικό των γονέων που θα μπορούσαν να κληροδοτηθούν στο έμβρυο. Πρόκειται κυρίως για καρυότυπο και έλεγχο της μετάλλαξης ΔF508 για την κυστική ίνωση. Επιπλέον, υπάρχουν και άλλα εργαλεία ελέγχου που μπορούν να αξιοποιηθούν εάν ο ιατρός κρίνει ότι χρειάζεται βάσει του ατομικού και οικογενειακού ιστορικού σας.

Γενικός γυναικολογικός έλεγχος

Πρόκειται για έναν σε βάθος κλασικό γυναικολογικό έλεγχο που εστιάζει όμως στο κομμάτι της γονιμότητας.
Τα βήματα που ακολουθεί ο εξειδικευμένος στη γονιμότητα Γυναικολόγος είναι τα εξής:
1. Λήψη αναλυτικού γυναικολογικού και μαιευτικού ιστορικού
2. Κλινική εξέταση των αναπαραγωγικών οργάνων και της πυέλου
3. Υπέρηχος εσωτερικών γυναικολογικών οργάνων
4. Εξέταση κολπικού και τραχηλικού επιχρίσματος
5. Ορμονικός έλεγχος αναφοράς του έμμηνου κύκλου
Οι παραπάνω εξετάσεις δείχνουν τις βασικές τιμές αναφοράς όλων των ορμονών που σχετίζονται με τον έμμηνο κύκλο και δίνουν σημαντικά δεδομένα για την εξατομίκευση και το σχεδιασμό του πλάνου θεραπείας σας. Οι ορμόνες που μετρούν τα τεστ αυτά είναι η Ωοθυλακιοτρόπος Ορμόνη (Follicle Stimulating Hormone – FSH), η Ωχρινοτρόπος Ορμόνη (Luteinizing Hormone – LH), τα Οιστρογόνα και η Προγεστερόνη. Επιπρόσθετος έλεγχος των επιπέδων προλακτίνης επίσης συστήνεται, καθώς επηρεάζει την αναπαραγωγική λειτουργία κατά τον έμμηνο κύκλο.

Διαγνωστική Υστεροσκόπηση

Η διαγνωστική υστεροσκόπηση είναι μια ενδοσκοπική μέθοδος που επιτυγχάνει την εκτίμηση της μητρικής κοιλότητας και του ενδομητρίου. Η καλή εικόνα του ενδομητρίου αποτελεί βασική προϋπόθεση για να εμφυτευθεί επιτυχώς το έμβρυο. Ταυτόχρονα, κατά τη διάρκεια ή μετά τη διαγνωστική υστεροσκόπηση, μπορεί να διενεργηθεί στοχευμένη θεραπευτική επέμβαση εάν εντοπιστούν υπερπλασίες, ανωμαλίες της μήτρας, πολύποδες κ.ά.

Εκτίμηση των σαλπίγγων

Οι σάλπιγγες είναι το βασικό όργανο για τη γονιμοποίηση, οπότε διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην αναπαραγωγή. Μάλιστα, ακόμη και στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, η καλή λειτουργία των σαλπίγγων επηρεάζει την ωοθηκική λειτουργία. Ο έλεγχός τους αφορά τη βατότητά τους ή την παρουσία τυχόν υδροσάλπιγγος, με φραγμένες ή διογκωμένες σάλπιγγες να είναι ενδεικτικές φλεγμονής και ίνωσης.

Επιπλέον έλεγχοι

Εκτός των παραπάνω, κάθε γυναίκα μπορεί να υποβληθεί και σε άλλους διαγνωστικούς ελέγχους, προαιρετικής φύσης, για να αναζητήσει ακόμη πιο αναλυτικές πληροφορίες για την αναπαραγωγική της λειτουργία ή για να διερευνηθούν περιπτώσεις συννοσηροτήτων, ιδίως όταν υπάρχει ιστορικό αποτυχημένων προσπαθειών τεκνοποίησης με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.
Αυτής της κατηγορίας οι έλεγχοι ενδέχεται να οδηγήσουν στο υποβόσκον αίτιο της υπογονιμότητας και τελικά στην αντιμετώπισή του.

Εκτιμάται πως περίπου 1 στα 6 ζευγάρια παγκοσμίως βρίσκονται αντιμέτωπα με την υπογονιμότητα. Παρόλο που ο γυναικείος παράγοντας θεωρείται από τους περισσότερους ως ο κύριος υπεύθυνος, η αλήθεια είναι πως σε πάνω από το 50% των περιπτώσεων, η ανδρική υπογονιμότητα είναι συν-παράγοντας, ενώ σε 25% των περιπτώσεων είναι ο μόνος συσχετιζόμενος με υπογονιμότητα παράγοντας. Με αφορμή αυτά, θα εξηγήσουμε παρακάτω πολλές πτυχές της ανδρικής υπογονιμότητας αλλά θα δώσουμε και συμβουλές στους άνδρες που επιθυμούν να δημιουργήσουν οικογένεια.

ΠΟΤΕ ΝΑ ΞΕΚΙΝΗΣΩ ΝΑ ΑΝΗΣΥΧΗΣΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ;

Ένα συχνό φαινόμενο σε ζευγάρια που προσπαθούν να τεκνοποιήσουν είναι πως πολύ γρήγορα και εύκολα πανικοβάλλονται όταν αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Στα περισσότερα γόνιμα ζευγάρια, σύλληψη επιτυγχάνεται κατά μέσο όρο σε 4 μήνες προσπαθειών (συχνή συνουσία, ιδιαίτερα κατά τις γόνιμες μέρες της συντρόφου), με μεγαλύτερο χρονικό διάστημα προσπαθειών να είναι αναγκαίο σε ένα σημαντικό αριθμό ζευγαριών. Ωστόσο, μετά από 12 μήνες προσπαθειών φυσικής σύλληψης, θα πρέπει να τεθούν κλινικές υποψίες για υπογονιμότητα, σχετιζόμενη με γυναικείο παράγοντα, ανδρικό ή και με τους δύο. Για έναν πιο γενικό οδηγό για την υπογονιμότητα και τις διαθέσιμες επιλογές, αλλά και συμβουλές, μπορείτε να δείτε για το σχετικό άρθρο μας: “ΔΥΣΚΟΛΕΥΕΣΤΕ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ ΕΓΚΥΟΣ: ΓΙΑΤΙ, ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΜΟΝΗ ΣΑΣ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ”.

ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΑΝΔΡΙΚΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ;

Πολλοί παράγοντες μπορεί να σχετίζονται με ανδρική υπογονμότητα, όπως:

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, το μόνο σημείο είναι η υπογονιμότητα αυτή καθαυτή. Ωστόσο, ανάλογα και με την υποκείμενη αιτία, μπορεί να υπάρχουν και άλλα προειδοποιητικά σημεία, τα οποία σε συνδυασμό και με τη δυσκολία σύλληψης θα πρέπει να δημιουργούν υποψία για υπογονιμότητα:

• Διαταραχές κατά τη σεξουαλική επαφή, όπως δυσκολίες κατά την εκσπερμάτιση, μικρός όγκος εκσπερμάτισης, μειωμένη σεξουαλική επιθυμία ή/και στυτική δυσλειτουργία.
• Άλγος, διόγκωση ή/και ψηλαφητός όζος στην περιοχή του οσχέου.
• Υποτροπιάζουσες αναπνευστικές λοιμώξεις (πιθανή συσχέτιση με κυστική ίνωση).
• Ανοσμία.
• Γυναικομαστία.
• Μειωμένη τριχοφυΐα σώματος και προσώπου.

ΠΩΣ ΔΙΑΓΙΓΝΩΣΚΕΤΑΙ Η ΑΝΔΡΙΚΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ;

Η διάγνωση της ανδρικής υπογονιμότητας πραγματοποιείται με διενέργεια σπερμοδιαγράμματος, μία δοκιμασία που εξετάζει πολλαπλές παραμέτρους υγείας των σπερματοζωαρίων, όπως:

Ένα παθολογικό σπερμοδιάγραμμα επιβεβαιώνει τη διάγνωση της ανδρικής υπογονιμότητας στις περισσότερες περιπτώσεις. Επιπρόσθετες διαγνωστικές δοκιμασίες, όπως καλλιέργεια, Δείκτης Θραύσης DNA (DNA Fragmentation Index), οξειδωτικό στρες δείγματος (εκτίμηση μέσω συστήματος MiOXSYS®), γονιδιακός έλεγχος, πχ καρυότυπος από το περιφερικό αίμα, γονίδιο κυστικής ίνωσης, μικροδιαγραφή στο χρωμόσωμα Υ, υπέρηχος, μετεσκσπερματική ανάλυση ούρων ή/και βιοψία όρχεος μπορεί να διενεργηθούν ανάλογα με την περίπτωση.

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, συμπληρώματα διατροφής, αλλαγές στον τρόπο ζωής, αποφυγή περιβαλλοντικών παραγόντων κινδύνου και βελτίωση της ψυχικής υγείας μπορούν να βελτιώσουν δυνητικά τη γονιμότητα. Συγκεκριμένα, ωφέλιμες αλλαγές περιλαμβάνουν:

• Διακοπή καπνίσματος.
• Μείωση/διακοπή κατανάλωσης αλκοόλ.
• Διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους (ΔΜΣ: 18.5-25).
• Αποφυγή βαζεκτομής, προτίμηση εναλλακτικών στρατηγικών αντισύλληψης.
• Αποφυγή έκθεσης σε περιβαλλοντικούς παράγοντες κινδύνου (ακτινοβολία, βιομηχανικά χημικά, βαρέα μέταλλα κλπ).
• Μείωση ψυχολογικού στρες.
• Βελονισμός: συνεισφορά στη μείωση άγχους και δυνητική βελτίωση της ποιότητας σπέρματος.
• Άσκηση.
• Αποφυγή κατάχρησης ουσιών.
• Ισορροπημένη διατροφή και συμπληρώματα διατροφής, ιδιαίτερα:
  • Βιταμίνη C
  • Βιταμίνη E
  • Σελήνιο
  • Ψευδάργυρος
  • Φυλλικό οξύ
• Αποφυγή συνεχούς καθιστικής στάσης.

ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΑΜΑ ΣΥΝΕΧΙΣΩ ΚΑΙ ΕΧΩ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ;

Μερικές περιπτώσεις μπορούν να επιλυθούν με τις παραπάνω συμβουλές. Ωστόσο, σε άλλες περιπτώσεις που δεν επιλύονται, υπάρχουν μέθοδοι που επιτρέπουν την επιλογή τον πιο καλών σπερματοζωαρίων από το δείγμα στα πλαίσια των διαδικασιών Υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως πχ φυγοκέντριση ή πιο προηγμένες μέθοδοι (Zymōt). Είναι σημαντικό να θυμάστε πως >10% των ανδρών που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν συναντούν δυσκολίες, δεν είστε μόνος. Χάρη στην σύγχρονη Ιατρική Γονιμότητας, >90% των ανδρών με υπογονιμότητα τελικά αποκτούν γονιδιακά δικούς τους απογόνους.

Επικοινωνήστε με την EmbryoClinic σήμερα για να βρείτε τη λύση που ταιριάζει καλύτερα σε εσάς!

Ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης (ΣΔΚ) είναι μία παθολογική απάντηση στα επίπεδα της γλυκόζης του αίματος, ο οποίος συχνά διαγιγνώσκεται κατά τη διάρκεια του δευτέρου τριμήνου. Επηρεάζει πολλές γυναίκες, περίπου 1 στις 6 εγκύους και είναι πολύ πιθανό να γνωρίζετε κάποια που πάσχει ή έπασχε από ΣΚΔ ή ακόμα να πάσχετε κι εσείς. Όμως δε χρειάζεται πανικός. Σε αυτό το άρθρο θα εξετάσουμε τα αίτια, τον τρόπο που μπορεί να επηρεάσει την υγεία του μωρού σας και τι μπορεί να γίνει για να το διαχειριστούμε αποτελεσματικά.

1. ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΟΝ ΣΔΚ;

Ο ΣΔΚ, όπως και ο κλασσικός διαβήτης, προκαλείται από μία δυσλειτουργία στο μεταβολισμό της γλυκόζης, με τη διαφορά πως στην εγκυμοσύνη αυτή η δυσλειτουργία είναι πιο έντονη λόγω του εμβρύου και του πλακούντα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται περισσότερο η γλυκόζη στο αίμα.

2. ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΝ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΑΛΛΕΣ;

Πράγματι, έχει βρεθεί πως ορισμένοι παράγοντες μπορεί να αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης ΣΚΔ, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως όσες γυναίκες δεν τους έχουν είναι εγγυημένα προστατευμένες. Αυτοί οι παράγοντες είναι:

• Προχωρημένη αναπαραγωγική ηλικία (>40 έτη)
• Παχυσαρκία (ΔΜΣ> 30 kg/m2)
• Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη
• Ατομικό ιστορικό ΣΔΚ σε προηγούμενη εγκυμοσύνη
• Καταγωγή από Μεσόγειο – Λατινική Αμερική, Ασία ή Αφρική.
• Αυξημένο βάρος γέννησης προηγούμενου νεογνού (> 4.000 gr)
• Ιστορικό μαιευτικών ή εμβρυικών/νεογνικών επιπλοκών (πχ συγγενείς ανωμαλίες, πολυδράμνιο, ενδομήτριος θάνατος εμβρύου κλπ)
• Πολλαπλή κύηση
• Ιστορικό καθ’ έξιν αποβολών
• Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
• Καθιστικός τρόπος ζωής
• Υπογονιμότητα

3. ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ;

Τις περισσότερες φορές ο ΣΚΔ ξεκινάει ύπουλα, χωρίς καθόλου ή με ήπια συμπτώματα, τα οποία μάλιστα μπορεί να μπερδέψετε με τα υπόλοιπα, αναμενόμενα συμπτώματα της εγκυμοσύνης και να μην υποψιαστείτε την πιθανότητα ΣΚΔ. Όταν υπάρχουν, αυτά είναι:

• Πολυουρία (μεγάλη ποσότητα, συχνή ούρηση)
• Πολυδιψία
• Απώλεια βάρους
• Κόπωση, αδυναμία
• Συχνές λοιμώξεις (αιδοιοκολπίτιδες, ουρολοιμώξεις)

4. ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ Ο ΣΚΔ;

Ο ΣΔΚ μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την υγεία του μωρού σας αλλά και τη δική σας, προκαλώντας σοβαρές επιπλοκές. Συγκεκριμένα, ο ΣΔΚ έχει παρατηρηθεί πως μπορεί να προκαλέσει τις ακόλουθες επιπλοκές στο μωρό:

• Πολύ μεγάλο (μακροσωμία) ή πολύ μικρό μωρό.
• Αναπτυξιακές διαταραχές
• Νεογνικές επιπλοκές κατά τον τοκετό (υπογλυκαιμία, Σύνδρομο Οξείας Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, δυστοκία ώμων κλπ)

Εκτός από αυτό, ο ΣΚΔ μπορεί να επηρεάσει το μωρό ακόμα και όταν μεγαλώσει, συνεισφέροντας στην εμφάνιση:

• Παχυσαρκία
• Υπέρταση
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Ψυχολογικές διαταραχές

Δυστυχώς, εκτός από τις επιπτώσεις στο μωρό, ο ΣΚΔ μπορεί να προκαλέσει αρνητικές επιπλοκές και στη μητέρα:

Επιπλοκές κατά την κύηση:

• Αποβολή
• Προεκλαμψία
• Ουρολοιμώξεις
• Πρόωρος τοκετός
• Αιμορραγία μετά τον τοκετό

Επιπλοκές μετά τον τοκετό:

• Υποτροπή του ΣΔΚ σε μελλοντική κύηση (30-80%)
• Ανάπτυξη σακχαρώδους διαβήτη μετά τον τοκετό
• Αύξηση του ΔΜΣ
• Καρδιαγγειακή νόσος

5. ΕΙΝΑΙ ΣΙΓΟΥΡΟ ΠΩΣ ΘΑ ΜΟΥ ΣΥΜΒΟΥΝ ΟΛΑ ΑΥΤΑ; ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ;

Όλα αυτά ακούγονται σίγουρα τρομακτικά, αυτής η μεγάλη λίστα δεν έχει σκοπό να τρομοκρατήσει, αλλά να ενημερώσει και να προετοιμάσει. Δεν είναι απαραίτητο πως θα συμβούν όλες αυτές οι επιπλοκές και με κατάλληλη ιατρική διαχείριση και αντιμετώπιση, μπορείτε να έχετε μία φυσιολογική εγκυμοσύνη και δυνητικά να αποφύγετε τις επιπλοκές εντελώς. Αλλά επιβάλλεται να δώσετε τη δέουσα σημασία στη σοβαρότητα του ΣΚΔ και η ενημέρωση, δραστηριοποίηση, παρακολούθηση και η συμμόρφωση με τις οδηγίες του γιατρού σας είναι ζωτικής σημασίας για να αποφευχθούν τα δυσάρεστα.

6. ΠΩΣ ΘΑ ΜΑΘΩ ΕΑΝ ΕΧΩ ΣΔΚ;

Οι περισσότεροι γιατροί ελέγχουν τα επίπεδα της γλυκόζης το αργότερο μέχρι την 24η με 28η εβδομάδα κύησης, ανεξαρτήτως παραγόντων κινδύνου που μπορεί να έχετε. Συνήθως χρησιμοποιούνται τα ακόλουθα διαγνωστικά τεστ:

• Μέτρηση γλυκόζης νηστείας
• Καμπύλη γλυκόζης
• Μέτρηση γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c)

Από τα παραπάνω διαγνωστικά τεστ, η καμπύλη γλυκόζης είναι το πιο αξιόπιστο και χρησιμοποιείται συχνότερα στην κλινική πράξη. Τυπικά, ο γιατρός θα μετρήσει τη γλυκόζη του αίματός σας μία φορά στην αρχή μετά από νηστεία και μετά σε 1 και 2 ώρες αφού πραγματοποιείται σε δύο βήματα (μετρήσεις) μετά από κατανάλωση διαλύματος 75 g γλυκόζης. Στον ακόλουθο πίνακα φαίνονται οι φυσιολογικές τιμές για κάθε μέτρηση:

7. ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΜΕ ΤΟ ΣΔΚ;

Η διαχείριση του ΣΔΚ βασίζεται σε δύο αρχές: παρακολούθηση και έλεγχο. Εάν διαγνωστεί ΣΔΚ, είναι απαραίτητο να αποδεχτείτε πως θα πρέπει να γίνεται συνεχής παρακολούθηση, είτε με αυτομέτρηση, είτε με μέτρηση από τον ιατρό ή τη μαία, ή σπάνια και συνεχής παρακολούθηση μέσω εμφυτεύματος. Η παρακολούθηση είναι ζωτικής σημασίας, καθώς είναι ο μόνος τρόπος να εκτιμήσουμε τη βαρύτητα του ΣΔΚ και την ανταπόκριση στη θεραπεία, καθώς δε θα φαίνεται η διαφορά στην κλινική εικόνα, όπως είπαμε και παραπάνω.

Αναφορικά με τον έλεγχο, η διαχείριση του ΣΔΚ ιδανικά ξεκινά με μία συντηρητική προσέγγιση, συγκεκριμένα με κατάλληλη διατροφή και άσκηση, η οποία είναι γενικά αποτελεσματική στις περισσότερες ασθενείς. Γενικά είναι πιο ασφαλές να πραγματοποιείται εξατομικευμένη εκτίμηση και προτάσεις προσαρμοσμένες στις δικές σας ξεχωριστές ανάγκες, ωστόσο εδώ είναι μερικές γενικές συστάσεις που μπορεί να σας βοηθήσουν:

• Μείωση της ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων (33% μείωση, 1600-1800 kcal ανά μέρα), αποφυγή των διαιτών πολύ χαμηλής θερμιδικής πρόσληψης (<1500 kcal).
• Υδατάνθρακες: πρέπει να είναι 35-45% της ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψης, τουλάχιστον 175g/day, μοιρασμένα σε 3-5 ημερήσια γεύματα/ σνακ.
• Μείωση των τροφών με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη (άσπρο ψωμί, πατάτες, κέικ, μπισκότα, γλυκά, γλυκά φρούτα, γαλακτοκομικά με πρόσθετα γλυκαντικά κλπ).
• Κατανάλωση τουλάχιστον 28 g φυτικών ινών ημερησίως.
• Διατήρηση/απώλεια σωματικού βάρους (ανάλογα και με τον αρχικό ΔΜΣ).
• Σωματική άσκηση: βελτιώνει τον γλυκαιμικό έλεγχο μέσω μείωσης της αντίστασης στην ινσουλίνη. Εξατομικευμένα προγράμματα άσκησης είναι πιο αποτελεσματικά, ωστόσο οι ακόλουθες είναι μερικές γενικές οδηγίες που συνήθως δίνονται:
  • Προσχεδιασμός ήπιας σωματικής άσκησης 30 λεπτά ημερησίως
  • Γρήγορο περπάτημα ή κινήσεις χεριών σε καθιστή θέση μετά από κάθε γεύμα.

Εάν αυτά δε βοηθήσουν από μόνα τους, τυπικά προσθέτουμε και φαρμακευτική θεραπεία, με την ινσουλίνη είναι το φάρμακο εκλογής. Καθώς υπάρχουν πολλά διαφορετικά σκευάσματα και μορφές, πρέπει να λαμβάνεται η γνώμη ενός ενδοκρινολόγου για το σχήμα χορήγησης αλλά και να συνεχίζεται η παρακολούθηση και για ένα διάστημα μετά τον τοκετό.

8. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ ΑΠΟ ΟΛΑ ΑΥΤΑ:

Ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης είναι μία πολύ συχνή επιπλοκή της εγκυμοσύνης, η οποία μπορεί να έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις εάν αφεθεί χωρίς κατάλληλη αντιμετώπιση. Ωστόσο, αυτές μπορεί να αποφευχθούν με κατάλληλη ενημέρωση, επαγρύπνηση, έγκαιρη διάγνωση και αποτελεσματική αντιμετώπιση από έμπειρους ιατρούς. Δεν είναι ο τέλος του κόσμου, αλλά μόνο εάν του δώσετε τη σημασία που πρέπει και το αντιμετωπίσετε υπεύθυνα και αποτελεσματικά.

Εάν επιθυμείτε να λάβετε εξατομικευμένη ιατρική γνωμάτευση και συμβουλές για τη δικής σας συγκεκριμένη περίπτωση, επικοινωνήστε μαζί μας μέσω τηλεφώνου στο 2310 420020, email στοinfo@embryoclinic.eu ή  φόρμας επικοινωνίας.

Η μητρότητα είναι ένα πολύ σημαντικό τμήμα στη ζωή πολλών γυναικών και το πιο βασικό για τη δημιουργία οικογένειας. Ωστόσο, πολλά ζευγάρια στις μέρες μας δυσκολεύονται να τεκνοποιήσουν παρά τις προσπάθειές τους. Σε αυτό το σύντομο άρθρο θα συζητήσουμε μερικές χρήσιμες συμβουλές για βελτίωση των πιθανοτήτων και τις περιπτώσεις στις οποίες χρειάζεται να αναζητήσετε τη βοήθεια μιας κλινικής γονιμότητας.

1. ΣΙΓΟΥΡΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑ;

Παρόλο που η απάντηση φαίνεται προφανής, στην πραγματικότητα πολλά ζευγάρια πανικοβάλλονται χωρίς να υπάρχει κάποιος ουσιαστικός λόγος. Σύμφωνα με τον ιατρικό ορισμό, υπογονιμότητα διαγιγνώσκεται μετά από τουλάχιστον έναν χρόνο εντατικών προσπαθειών που δεν οδήγησαν σε εγκυμοσύνη, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των γόνιμων ημερών (βλ. και παρακάτω). Οπότε, ιδιαίτερα στη σύγχρονη, απαιτητική καθημερινότητα, είναι σημαντικό να πάρετε το χρόνο σας και να μην απογοητεύεστε εάν δεν προκύψει κατευθείαν εγκυμοσύνη και να κάνετε αρκετές εντατικές προσπάθειες πριν αναζητήσετε τη γνώμη ενός ειδικού.

2. ΣΩΣΤΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΝΟΥΣΙΑ – ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΤΕ ΤΙΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ

Είναι ζωτικής σημασίας να εξασφαλίσετε βέλτιστες συνθήκες για την επίτευξη κύησης. Έτσι συστήνεται η συνουσία να συμβαίνει κατά τις γόνιμες μέρες του κύκλου, δηλαδή στην ημέρα της ωορρηξίας, την προηγούμενη και την επόμενη, με έως και 5 μέρες πριν την ωορρηξία να θεωρείται γόνιμο διάστημα, όμως όχι στον ίδιο βαθμό. Στις γυναίκες με σταθερό εμμηνορυσιακό κύκλο, η ωορρηξία συμβαίνει 14 ημέρες πριν την έμμηνο ρύση, οπότε ημερολόγια εμμήνου ρύσεως ή εφαρμογές στο κινητό μπορούν να βοηθήσουν στον χρονικό συντονισμό. Εάν έχετε ασταθή κύκλο, ή έχετε αμφιβολίες στον προσδιορισμό της διάρκειας, υπάρχουν ειδικά τεστ ωορρηξίας ή μπορείτε να αναζητήσετε και καθοδήγηση από το γυναικολόγο σας.

Αναφορικά με τη συνουσία καθεαυτή, θα πρέπει να συμβαίνει κάθε 1-3 μέρες κατά τη διάρκεια των γόνιμων ημερών και θα πρέπει να πραγματοποιηθεί εκσπερμάτιση εντός του κόλπου. Διαφορετικές στάσεις κατά τη διάρκεια, ή ανάπαυση μετά το πέρας δεν έχουν κάποια διαφορά στο αποτέλεσμα. Ορισμένα λιπαντικά έχει βρεθεί πως επηρεάζουν την κινητικότητα του σπέρματος και μειώνουν τις πιθανότητες, οπότε θα πρέπει να ελέγχονται προσεκτικά οι οδηγίες και οι παρενέργειες ή να μην χρησιμοποιούνται καθόλου τέτοια προϊόντα.

3. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ: ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

Χρόνια ιατρικής έρευνας έχουν αποδείξει τη συσχέτιση μεταξύ του άγχους και της κατάθλιψης με την υπογονιμότητα, με το 35-55% των γυναικών που αναζητούν τη βοήθεια κλινικών να πάσχουν από μία ή/και από τις δύο διαταραχές. Πολλές δραστηριότητες υπάρχουν που μπορούν να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα, συγκεκριμένα διαδοχική μυϊκή χαλάρωση, τεχνικές χαλάρωσης μέσω αναπνοών, ασκήσεις γιόγκα, χόμπι και δραστηριότητες σε ανοιχτούς χώρους, ιδιαίτερα μαζί και με τον/την σύντροφο και, όσο κλισέ και να ακούγεται, να κάνετε θετικές σκέψεις, ίσως με τη βοήθεια κάποιου ημερολογίου θετικών εμπειριών. Να θυμάστε πως μερικές μέθοδοι μπορεί να είναι λιγότερο αποτελεσματικές από άλλες και πως πρέπει να βρείτε αυτή που ταιριάζει σε εσάς, χωρίς να απογοητευτείτε και να τα παρατήσετε. Επίσης να θυμάστε πως σε ορισμένες δύσκολες περιπτώσεις δεν πρέπει να διστάσετε να αναζητήσετε τη βοήθεια κάποιου ειδικού.

4. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΩΣΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΙΔΑΝΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΙΚΟΥ ΒΑΡΟΥΣ

Όπως και στην αντιμετώπιση κάθε άλλης παθολογίας, η συνεισφορά μας υγιεινής διατροφής είναι ύψιστης σημασίας, με διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης, πουλερικά, ψάρια και με ελάχιστα κορεσμένα λίπη, κόκκινο κρέας και γλυκά έχει αποδειχτεί πως βελτιώνει σημαντικά τα ποσοστά γονιμότητας στις γυναίκες και την ποιότητα σπέρματος στους άνδρες. Συμπληρώματα διατροφής όπως κυρίως το φυλλικό οξύ (400-500 μg) και σε λιγότερο βαθμό τα ω3 λιπαρά οξέα, αντιοξειδωτικά, και η Βιταμίνη D, έχει αποδειχτεί πως επίσης επηρεάζουν θετικά τη γονιμότητα.

Το φυσιολογικό βάρος, συγκεκριμένα ένας Δείκτης Μάζας Σώματος μεταξύ 19 με 25 είναι επίσης σημαντικό, καθώς αποκλίσεις σε ακραίες τιμές, είτε ανεβασμένες είτε μειωμένες του φάσματος, μπορούν να οδηγήσουν σε διαταραχές της ωορρηξίας (ανωορρηξία), αστάθεια κύκλου, πτώση της ποιότητας των ωαρίων και της υποδεκτικότητας του ενδομητρίου, έτσι συνολικά σε μείωση του δυναμικού γονιμότητας. Ωστόσο, πρέπει να θυμάστε πως η επίτευξη του ιδανικού βάρους πρέπει να γίνει σταδιακά και πως σε ακραίες περιπτώσεις πρέπει να συμβουλευτείτε και διατροφολόγο.

5. ΚΟΨΤΕ ΤΙΣ ΚΑΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ

Οι συνήθεις ύποπτοι αλκοόλ και κάπνισμα επηρεάζουν και τη γονιμότητα. Η κατανάλωση αλκοόλ πρέπει να περιορίζεται σε 1-2 μονάδες για τις γυναίκες και 4 μονάδες για τους άνδρες ανά βδομάδα το πολύ, ιδανικά να διακοπεί εντελώς, καθώς επηρεάζει πολύ αρνητικά τη γονιμότητα, ιδιαίτερα στους άνδρες, προκαλώντας πτώση της ποσότητας και ποιότητας του σπέρματος. Το κάπνισμα συμβατικών αλλά και νεότερων προϊόντων καπνού έχει ομοίως αρνητικό αντίκτυπο, επηρεάζοντας και τα δύο φύλα. Η καφεΐνη επίσης φαίνεται να έχει μια μικρή επίδραση στη γονιμότητα, με ορισμένες μελέτες να προτείνουν τον περιορισμό της κατανάλωσης σε 1-2 φλιτζάνια ημερησίως.

6. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΧΡΟΝΙΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ

Αρκετές συχνές ενδοκρινικές ή μεταβολικές παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης ή οι θυρεοειδοπάθειες μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη γονιμότητα εάν δεν βρίσκονται υπό κατάλληλο φαρμακευτικό έλεγχο. Συμβουλευτείτε τον θεράποντα ιατρό και εξασφαλίστε πως η νόσος είναι υπό έλεγχο για βέλτιστες πιθανότητες γονιμότητας.

7. ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΕΙΤΕ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ

Γενικά, ένα νέο, υγιές ζευγάρι έχει 25-30% πιθανότητες να συλλάβει εντός των πρώτων μηνών των προσπαθειών και 80% εντός του πρώτου έτους. Εάν έχετε ακολουθήσει τις προαναφερθείσες συμβουλές γονιμότητας και ακόμη δεν είχατε επιτυχία, θα πρέπει να σκεφτείτε την αναζήτηση εξειδικευμένης βοήθειας γονιμότητας. Επίσης θα πρέπει να σκεφτείτε να κάνετε μία επίσκεψη σε κλινική γονιμότητας στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Όταν υπάρχει κάποιο γενετικό νόσημα στη δική σας ή στην οικογένεια του/της συντρόφου.
• Όταν λαμβάνεται θεραπεία για χρόνιες ασθένειες, καθώς πολλά φάρμακα μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα και συχνά δεν υπάρχουν περιθώρια διακοπής ή αντικατάστασής τους.
• Εάν είστε 35 χρονών ή περισσότερο και έχετε προσπαθήσει ανεπιτυχώς για 6 μήνες.
• Εάν είστε 40 ετών ή άνω, συστήνεται άμεση επίσκεψη σε κλινική, καθώς δεν πρέπει να χάνεται πολύτιμος χρόνος πέρα από αυτήν την ηλικία.
• Όταν βιώνετε κλινικά σημαντικά συμπτώματα σχετιζόμενα με υπογονιμότητα, όπως:
  • Στις γυναίκες: ασταθής έμμηνος ρύση ή πλήρης απουσία (αμηνόρροια), πόνο κατά τη συνουσία, βαριές και επώδυνες έμμηνες ρύσεις, αιμορραγία ανάμεσα στις ρύσεις, συμπτώματα ενδεικτικά ορμονικών ανωμαλιών (ακμή, υπερτρίχωση σε σώμα και πρόσωπο κλπ)
  • Στους άνδρες: πόνος ή διόγκωση όρχεων, στυτική δυσλειτουργία, απώλεια της σεξουαλικής επιθυμίας, διαταραχές εκσπερμάτισης κλπ
• Εάν έχετε ατομικό ιστορικό αυτοάνοσων παθήσεων ή οικογενειακό ιστορικό πρόωρης ωοθηκικής ανεπάρκειας ή επαναλαμβανόμενων αποβολών.
• Εάν εσείς ή ο/η σύντροφός σας έχετε υποβληθεί πρόσφατα σε χημειοθεραπεία ή σε ακτινοθεραπεία στην πύελο.

Συνολικά, είναι σημαντικό να θυμάστε πως 2 στα 10 ζευγάρια αντιμετωπίζουν δυσκολία να τεκνοποιήσουν και πως αυτό δε θα πρέπει να είναι πηγή ντροπής ή ενοχής. Υπάρχουν καταρτισμένοι επαγγελματίες που μπορούν να σας βοηθήσουν, όταν οι υπόλοιπες μέθοδοι δεν έχουν αποτέλεσμα.

Επικοινωνήστε μαζί μας μέσω τηλεφώνου, email ή συμπληρώνοντας τη φόρμα επικοινωνίας μας και γραφτείτε στο newsletter μας για εβδομαδιαία νέα σχετικά με τη γονιμότητα και την υγεία της γυναίκας γενικότερα.

15 ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΣΙΜΟ ΝΕΡΟ

1. Λιπαίνει τις αρθρώσεις
2. Σχηματίζει σάλιο και βλέννα
3. Παρέχει οξυγόνο σε όλο το σώμα
4. Ενισχύει την υγεία και την ομορφιά του δέρματος
5. Προστατεύει τον εγκέφαλο, το νωτιαίο μυελό και άλλους ευαίσθητους ιστούς
6. Ρυθμίζει τη θερμοκρασία του σώματος
7. Το πεπτικό σύστημα εξαρτάται από αυτό
8. Ξεπλένει τα απόβλητα του σώματος
9. Βοηθά στη διατήρηση της αρτηριακής πίεσης
10. Οι αεραγωγοί το χρειάζονται
11. Κάνει προσβάσιμα τα θρεπτικά συστατικά
12. Προλαμβάνει παθήσεις των νεφρών
13. Ενισχύει την απόδοση κατά τη διάρκεια της άσκησης
14. Βοηθά στην απώλεια βάρους
15. Μειώνει την πιθανότητα μέθης

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΣΠΑΤΑΛΗΣ ΝΕΡΟΥ

1. Κλείστε τη βρύση ενώ πλένετε το πρόσωπό σας, βουρτσίζετε τα δόντια σας και ξυρίζεστε
2. Διορθώστε τις διαρροές
3. Αποφύγετε το μεσημεριανό πότισμα φυτών και γκαζόν
4. Μειώστε τη διάρκεια στα ντους σας
5. Λειτουργήστε το πλυντήριο ρούχων και το πλυντήριο πιάτων μόνο όταν είναι γεμάτο

Πηγές: www.medicalnewstoday.com, greenactioncentre.ca

Η ατμοσφαιρική ρύπανση ευθύνεται για τους θανάτους περίπου 7 εκατομμυρίων ανθρώπων κάθε χρόνο – και το 91% του παγκόσμιου πληθυσμού εκτίθεται σε αέρα που υπερβαίνει τα όρια στα επίπεδα ρύπανσης που ορίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ).

• Τα μικροσωματίδια αποτελούν βασική πηγή ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Αυτό μπορεί να παραχθεί άμεσα ή έμμεσα όταν άλλοι ρύποι αντιδρούν σε χημικές ουσίες στην ατμόσφαιρα.
• Σε μια νέα μελέτη, οι ερευνητές υπογραμμίζουν έναν άλλο τύπο ρύπου, που ονομάζεται ανθρωπογενή δευτερογενή οργανικά αερολύματα (ASOA), τα οποία επίσης αντιδρούν με άλλους ρύπους.
• Οι ερευνητές δείχνουν ότι τα ASOA είναι πιθανό να συμβάλλουν σημαντικά στη θνησιμότητα που σχετίζεται με την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Σε μια νέα μελέτη, μια ομάδα επιστημόνων έδειξε ότι ένας υποερευνημένος τύπος ρύπανσης, οι ASOA, συμβάλλουν σημαντικά στη θνησιμότητα λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Για τους ερευνητές, τα ευρήματά τους, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Atmospheric Chemistry and Physics, υπογραμμίζουν την ανάγκη για μεγαλύτερη εστίαση σε αυτούς τους τύπους αερολυμάτων και την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα για το πώς, πότε και πού αντιδρούν με άλλους ρύπους για να προκαλέσουν ατμοσφαιρική ρύπανση.

ΛΕΠΤΑ ΜΙΚΡΟΣΩΜΑΤΙΔΙΑ

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, περίπου 7 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Ο οργανισμός αναφέρει επίσης ότι πάνω από το 90% του παγκόσμιου πληθυσμού αναπνέει αέρα που υπερβαίνει τα πρότυπα ασφαλείας του ΠΟΥ για την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα μίκρο- σωματίδια είναι η κύρια αιτία αυτής της ρύπανσης – και ότι οι θάνατοι από λεπτά σωματίδια αυξήθηκαν από 3,5 εκατομμύρια ετησίως το 1990 σε 4,2 εκατομμύρια ετησίως το 2015.

Σύμφωνα με την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος, τα λεπτά σωματίδια μπορεί να προκληθούν άμεσα ή έμμεσα. Ορισμένες άμεσες πηγές μικρο σωματιδίων περιλαμβάνουν πυρκαγιές και εργοτάξια. Οι έμμεσες πηγές περιλαμβάνουν χημικά όπως οξείδια του αζώτου και διοξείδιο του θείου, τα οποία μπορούν να εκπέμπονται από την καύση ορυκτών καυσίμων και να αντιδρούν με άλλα χημικά στην ατμόσφαιρα για να παράγουν σωματίδια.

ΙΣΧΥΡΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ

Οι ερευνητές βρήκαν μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της παραγωγής ASOA και πτητικών οργανικών ενώσεων, οι οποίες αντιδρούν στην ατμόσφαιρα για να δημιουργήσουν σωματίδια.

Χρησιμοποιώντας τα μοντέλα, οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα ASOA προκαλούν μεταξύ 340.000 και 900.000 πρόωρους θανάτους κάθε χρόνο. Σύμφωνα με τον Δρ Nault, «[δηλαδή] περισσότεροι από [10] φορές περισσότεροι θάνατοι από ό, τι είχε εκτιμηθεί προηγουμένως».

Ενώ οι κανονισμοί για τις εκπομπές ατμοσφαιρικής ρύπανσης έχουν αυξηθεί με την πάροδο του χρόνου, οι ASOA έχουν δει σχετικά μικρή ρύθμιση.

Πηγήwww.medicalnewstoday.com

των Dr Ηλία Τσάκου MD, FRCOG και Αφροδίτης Στεργιούλας
Επιστημονικού υπεύθυνου και νομικής συμβούλου της μονάδας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής EmbryoClinic, Θεσσαλονίκης

Το άρθρο επιλέχθηκε προς δημοσίευση από το περιοδικό: “Θέματα Μαιευτικής & Γυναικολογίας”

Η νόσος COVID-19 που οφείλεται στον νέο κορωνοϊό (SARS-COV-2) εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην πόλη Ουχάν της Κίνας στα τέλη του 2019. Έως σήμερα έχουν επιβεβαιωθεί περισσότερα από 30.500.000 κρούσματα του νέου κορωνοϊού παγκοσμίως και περισσότερα από 14.700 στην Ελλάδα, ενώ αριθμούνται περισσότεροι από 952.000 θάνατοι παγκοσμίως και 320 θάνατοι στην Ελλάδα.

Στο πρώτο τρίμηνο του 2020, η πανδημία του Covid-19 είχε σημαντικό αντίκτυπο σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Όσον αφορά τον χώρο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής οι θεραπείες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής διακόπηκαν αιφνιδίως σε παγκόσμιο επίπεδο στο πλαίσιο των περιοριστικών μέτρων που επιβλήθηκαν για την αποτροπή εξάπλωσης του κορωνοϊού.

Κατά το πρώτο στάδιο της πανδημίας η σύσταση από τις Επιστημονικές Εταιρίες και τις αρμόδιες εθνικές και διεθνείς υγειονομικές Αρχές προς τις γυναίκες που επιθυμούσαν να υποβληθούν σε θεραπεία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ήταν να αποφύγουν την εγκυμοσύνη σε αυτό το χρονικό διάστημα, ακόμη και εάν δεν πληρούσαν τα διαγνωστικά κριτήρια της λοίμωξης από τον Covid-19. Και αυτό διότι δεν υπήρχαν επαρκή επιστημονικά δεδομένα για τις επιπτώσεις του νέου κορωνοϊού τόσο στην έγκυο γυναίκα όσο και στο έμβρυο και το νεογνό.

Στις 16-03-2020 η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής («Ε.Α.Ι.Υ.Α.») υιοθέτησε τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας [European Society of Human Reproduction and Embryology («ESHRE»)] σχετικά με τα προληπτικά μέτρα που αφορούν τη λοίμωξη από τον κορωνοϊό Covid-19. Στις γυναίκες που είχαν ήδη ξεκινήσει θεραπεία φαρμακευτικής διέγερσης ωοθηκών συστήθηκε να κρυοσυντηρήσουν το γενετικό υλικό τους και να υποβληθούν σε εμβρυομεταφορά σε επόμενη χρονική στιγμή. Μόνο εξαιρετικού χαρακτήρα θεραπείες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως λ.χ., η συντήρηση γονιμότητας για ογκολογικούς ασθενείς, επιτρεπόταν να συνεχιστούν λόγω της επείγουσας φύσης τους.

Μετά το πρώτο κύμα της πανδημίας και καθώς η ανθρώπινη δραστηριότητα εισήλθε στην νέα κανονικότητα η παροχή ιατρικών υπηρεσιών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής προσαρμόστηκε, ως όφειλε, στα νέα δεδομένα με στόχο την ασφαλή μετάβαση στην επόμενη φάση της πανδημίας.
Στόχος των αρμόδιων εθνικών και διεθνών Αρχών ήταν η ασφαλής επαναλειτουργία των Μονάδων Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής («Μ.Ι.Υ.Α.») και η προστασία τόσο των υποβοηθούμενων ατόμων και των εμβρύων όσο και του προσωπικού που εργάζεται στις Μ.Ι.Υ.Α., καθώς και στην προστασία της κοινωνίας γενικότερα. Οι βασικοί άξονες των οδηγιών που εκδόθηκαν σε εθνικό και διεθνές επίπεδο υπήρξαν κοινοί και στοχεύουν στην ελαχιστοποίηση του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού κατά τη λειτουργία των Μ.Ι.Υ.Α. και στην αποτροπή επιβάρυνσης του Εθνικού Συστήματος Υγείας (“Ε.Σ.Υ.”) λόγω των επιπλοκών που ενδέχεται να συμβούν κατά τη θεραπεία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Οι συστάσεις συγκλίνουν ως προς τις βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν τη λειτουργία των Μ.Ι.Υ.Α. στην παρούσα φάση της πανδημίας και περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: την πρόβλεψη ερωτηματολογίων διαλογής και εργαστηριακού ελέγχου (τόσο για τα υποβοηθούμενα πρόσωπα όσο και το προσωπικό των Μ.Ι.Υ.Α.), τη συναίνεση των υποβοηθούμενων προσώπων κατόπιν έγκαιρης ενημέρωσης και καθοδήγησης, την αποφυγή έναρξης θεραπείας σε περίπτωση λοίμωξης και τη δυνατότητα αντιμετώπισης θετικού ή ύποπτου κρούσματος.

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΚΤΑΚΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ

Στις 07-05-2020 η Ε.Α.Ι.Υ.Α. εξέδωσε τη βασική κατευθυντήρια οδηγία για τον τρόπο ασφαλούς επανα-λειτουργίας των Μ.Ι.Υ.Α. για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η πανδημία του Covid-19, υιοθετώντας και εξειδικεύοντας τις προτάσεις της “ESHRE”, και λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις άλλων διεθνών Αρχών. Διαφοροποιήθηκε, ωστόσο, σημαντικά ως προς τον τρόπο εργαστηριακού ελέγχου της γυναίκας συστήνοντας τον μοριακό έλεγχο για τον νέο κορωνοϊό έναντι του ελέγχου αντισωμάτων που υπήρξε η σύσταση από την ESHRE.

Όλες οι Μ.Ι.Υ.Α. οφείλουν να διαμορφώσουν και να τηρούν έκτακτο/ιδιαίτερο πρωτόκολλο το οποίο θα εφαρμόζεται για τα άτομα που επιθυμούν να υποβληθούν σε θεραπεία ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Το πρωτόκολλο δεν είναι αμιγώς ιατρικό, αλλά περιλαμβάνει και νομικές υποχρεώσεις για το προσωπικό των Μ.Ι.Υ.Α..

Το πρωτόκολλο αυτό προβλέπει:

1. την εφαρμογή των οδηγιών του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (Ε.Ο.Δ.Υ.) και της ESHRE σχετικά με τα μέτρα που έχει λάβει για την αποφυγή του κινδύνου μετάδοσης της λοίμωξης από τον ιό SARS-CoV-2 στο προσωπικό και τα υποβοηθούμενα πρόσωπα που προσέρχονται στη Μονάδα,
2. τη συμπλήρωση ερωτηματολογίου διαλογής (triage) για λοίμωξη Covid-19 (για το προσωπικό και τα υποβοηθούμενα πρόσωπα) και
3. τη συμπλήρωση ειδικού εντύπου ενημέρωσης και συναίνεσης από τα υποβοηθούμενα άτομα.

Τα υποβοηθούμενα άτομα οφείλουν να παρέχουν ειδική συναίνεση για τη συνέχιση της θεραπείας τους κατά την περίοδο της πανδημίας covid-19, αφού προηγουμένως ενημερωθούν λεπτομερώς από το προσωπικό των Μ.Ι.Υ.Α για τους κινδύνους λοίμωξης τόσο κατά τη διάρκεια της θεραπείας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής όσο και της κύησης καθώς και για τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνουν κατά την προσωπική και κοινωνική τους ζωή προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος λοίμωξης και εν συνεχεία διασποράς του κορωνοϊού. Πρόκειται για μία επιπρόσθετη υποχρέωση διαρκούς επιμόρφωσης και έγκυρης ενημέρωσης που αναλαμβάνει το προσωπικό των Μ.Ι.Υ.Α. προς τους ασθενείς. Σε όλα τα άτομα, εξάλλου, που επιθυμούν να υποβληθούν σε θεραπεία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής προσφέρεται η δυνατότητα να ξεκινήσουν τη θεραπεία για την υπογονιμότητα (πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας, ωοληψία, εμβρυομεταφορά) ή να την αναβάλλουν για επόμενο χρονικό διάστημα. (βλ. ανωτέρω στοιχείο γ) πρωτοκόλλου).

Στις γυναίκες που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου με υποκείμενα νοσήματα (λ.χ. νοσήματα αναπνευστικού, ήπατος, καρδιάς, νεφρών, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, ή εάν είναι σε ανοσοκαταστολή ή έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση) συστήνεται (ισχυρή σύσταση) να αναβάλλουν την έναρξη της θεραπείας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής για το επόμενο χρονικό διάστημα. Εξάλλου, οι Μ.Ι.Υ.Α. οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τα προσωπικά χαρακτηριστικά (λ.χ. προχωρημένη αναπαραγωγική ηλικία, εάν ο τόπος μόνιμης κατοικίας έχει υψηλό επιδημιολογικό φορτίο) και την κατάσταση της υγείας της υποβοηθούμενης γυναίκας (λ.χ. βεβαρυμένη υγεία λόγω πολλαπλών αποβολών ή αποτυχημένων προσπαθειών εξωσωματικής) ιδίως κατά την περίοδο της πανδημίας, ώστε να παρέχονται με ασφάλεια εξατομικευμένες υπηρεσίες υψηλού επιπέδου.

Τα υποβοηθούμενα άτομα αναλαμβάνουν την υποχρέωση να ενημερώσουν άμεσα το προσωπικό της Μ.Ι.Υ.Α. για οποιαδήποτε αλλαγή αναφορικά με την κατάσταση της υγείας τους και ιδίως σε περίπτωση που βρεθούν θετικοί στον νέο κορονοϊό οι ίδιοι ή άτομα του στενού τους περιβάλλοντος κατά τη διάρκεια οποιουδήποτε σταδίου της θεραπείας τους.

Με γνώμονα την αποφυγή της έναρξης κύησης σε περίπτωση ασυμπτωματικής ή προσυμπτωματικής λοίμωξης Covid-19, και στο πλαίσιο κάθε κύκλου εξωσωματικής γονιμοποίησης (με ή χωρίς ωοθηκική διέγερση), η γυναίκα υποβάλλεται υποχρεωτικά σε μοριακό έλεγχο του ρινοφαρυγγικού ή στοματοφαρυγγικού επιχρίσματος με RT-PCR πριν από την τελική πυροδότηση της ωοθηλακικής ωρίμανσης ή κατά την χρονική περίοδο πριν από την αυτόματη αιχμή της ωχρινοποιητικής ορμόνης (LH), εφόσον πρόκειται να ακολουθήσει ωοληψία υπό αναισθησία. Σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος, η ωοληψία ακυρώνεται.

Το φαρμακευτικό πρωτόκολλο ωοθηκικής διέγερσης που συστήνεται είναι εκείνο των γοναδοτροπινών και ανταγωνιστών γοναδοτροπινών λόγω της μικρής διάρκειας της θεραπείας και συνακόλουθα του μικρότερου κινδύνου λοίμωξης κατά τη διάρκεια αυτής, ενώ κατά την έναρξη της θεραπείας πρόκλησης ωοθυλακιορρηξίας πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στη δοσολογία της θυλακιοτρόπου ορμόνης (FSH), ώστε να αποφευχθεί το σύνδρομο της υπερδιέγερσης ωοθηκών.

Συστήνεται, έπειτα, η γυναίκα να υποβάλλεται σε μοριακό έλεγχο για τον νέο κορωνοϊό πριν την έναρξη του κύκλου εξωσωματικής γονιμοποίησης (με ή χωρίς ωοθηκική διέγερση) (απλή σύσταση από την Ε.Α.Ι.Υ.Α.) καθώς και πριν την εμβρυομεταφορά κρυοσυντηρημένων εμβρύων (ισχυρή σύσταση από την Ε.Α.Ι.Υ.Α.).

Όσον αφορά άτομα που έχουν νοσήσει με λοίμωξη Covid-19 πρέπει να προσκομίζουν δύο αρνητικές εξετάσεις RT-PCR του ρινοφαρυγγικού ή στοματοφαρυγγικού επιχρίσματος πριν ξεκινήσουν θεραπεία.

Η Ε.Α.Ι.Υ.Α. εξέφρασε τις επιφυλάξεις της ως προς την αξιοπιστία του ελέγχου των αντισωμάτων IgG και IgM και δεν ακολούθησε την σχετική πρόταση της ESHRE. Λαμβάνοντας υπόψη την απάντηση του Ε.Ο.Δ.Υ. σε σχετικό ερώτημα προέκρινε τη διενέργεια του μοριακού ελέγχου ως την πλέον αξιόπιστη επιλογή για την εργαστηριακή διερεύνηση τόσο ασυμπτωματικών όσο και συμπτωματικών ατόμων.

Όσον αφορά το ανώτατο επιτρεπτό ηλικιακό όριο της γυναίκας για την υποβολή σε θεραπεία ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, το οποίο είναι τα 50 έτη, αυτό αναστέλλεται με απόφαση της Ε.Α.Ι.Υ.Α. για όσο διάστημα οι διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες αποτρέπουν την διενέργεια εμβρυομεταφοράς λόγω της πανδημίας. Η αναστολή ισχύει από 26.02.2020, ημέρα κατά την οποία εμφανίστηκε στην Ελλάδα το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα κορωνοϊού covid-19, και αποκλειστικά και μόνο για την εμβρυομεταφορά και όχι για άλλες πράξεις υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Το ερωτηματολόγιο διαλογής, το οποίο συμπληρώνεται τόσο για τη γυναίκα όσο και για τον άντρα (τηλεφωνικά ή κατά την επίσκεψη στη Μ.Ι.Υ.Α.) αποτελεί ένα επιπλέον προληπτικό μέτρο που εφαρμόζουν οι Μ.Ι.Υ.Α.. Στο ερωτηματολόγιο καταγράφεται το πρόσφατο ιατρικό ιστορικό των υποβοηθούμενων προσώπων και κυρίως η εμφάνιση συμπτωμάτων λοίμωξης. Σε περίπτωση που προκύψουν ύποπτα συμπτώματα σε οποιοδήποτε στάδιο της θεραπείας, και οι δύο σύντροφοι υποβάλλονται σε μοριακό έλεγχο για τον νέο κορωνοϊό. Αν το αποτέλεσμα είναι θετικό αναβάλλεται ή/και διακόπτεται η θεραπεία.

Συνοψίζοντας, η υιοθέτηση και εφαρμογή του πρωτοκόλλου της κάθε Μ.Ι.Υ.Α. οφείλει να περιέχει ως ελάχιστο περιεχόμενο τις κατευθυντήριες οδηγίες των εθνικών και διεθνών Αρχών. Η ασφάλεια και αποτελεσματικότητα του πρωτοκόλλου εξαρτάται σε κάθε περίπτωση από την εφαρμογή όλων των μέτρων πρόληψης και προστασίας από τον νέο κορωνοϊό κατά την προσωπική και κοινωνική ζωή των υποβοηθούμενων προσώπων αλλά και του προσωπικού των Μ.Ι.Υ.Α.. Απώτερο στόχο αποτελεί η ελαχιστοποίηση της επίπτωσης της πανδημίας στον τομέα της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.

Η αναστολή των θεραπειών γονιμότητας λόγω της πανδημίας COVID-19 έχει ποικίλες ψυχολογικές επιπτώσεις στις γυναίκες των οποίων οι θεραπείες ακυρώθηκαν. Παρ’όλαυτά υπάρχουν αρκετοί προστατευτικοί παράγοντες που μπορούν να ενισχυθούν στο μέλλον, σύμφωνα με νέα μελέτη της Jennifer Gordon και Ashley Balsom του Πανεπιστημίου της Regina του Καναδά, που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο στο ανοιχτό περιοδικό PLOS ONE.

Ένα στα έξι ζευγάρια αναπαραγωγικής ηλικίας βιώνει υπογονιμότητα και στρέφονται σε θεραπείες όπως η ενδομήτρια γονιμοποίηση (IUI) και η γονιμοποίηση in vitro (IVF), οι οποίες απαιτούν πολλές προσωπικές συναντήσεις. Στις 17 Μαρτίου 2020, η Αμερικανική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής (American Society of Reproductive Medicine) και η Καναδική Εταιρεία Γονιμότητας και Ανδρολογίας (and the Canadian Fertility and Andrology Society) ανακοίνωσαν τις συστάσεις τους για άμεση και απεριόριστη αναστολή όλων των προσωπικών θεραπειών γονιμότητας στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά λόγω του COVID-19.

Στη μελέτη του Πανεπιστημίου της Regina, οι ερευνητές μέσω των κοινωνικών μέσων δικτύωσης στρατολόγησαν 92 γυναίκες από τον Καναδά και τις ΗΠΑ για να συμμετάσχουν στην έρευνα, οι οποίες ανέφεραν ότι οι θεραπείες γονιμότητας τους είχαν τεθεί σε αναστολή. Οι γυναίκες, οι οποίες ήταν ηλικίας μεταξύ 20 και 45 ετών, προσπαθούσαν να συλλάβουν μεταξύ 5 και 180 μηνών. Περισσότεροι από τις μισές γυναίκες είχαν ακυρώσει έναν κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησης και περίπου το ένα τρίτο ήταν στη μέση του IUI όταν οι θεραπείες είχαν ανασταλεί.

Συνολικά, το 86% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι οι αναστολή των θεραπειών είχε αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική τους υγεία και το 52% ανέφερε κλινικά σημαντικά συμπτώματα κατάθλιψης. Ούτε η ηλικία, η εκπαίδευση, το εισόδημα ή ο αριθμός των παιδιών συσχετίστηκαν με την επίδραση της αναστολής της θεραπείας στην ψυχική υγεία ή την ποιότητα ζωής. Ωστόσο, διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν αρκετοί ψυχοκοινωνικοί παράγοντες οι οποίοι βρεθηκαν να επηρεάζουν θετικά αυτά τα αποτελέσματα και είναι:

• Χαμηλότερα επίπεδα αμυντικής απαισιοδοξίας.
• Μεγαλύτερη αποδοχή υπογονιμότητας.
• Καλύτερη κοινωνική υποστήριξη.
• Λιγότερη αποφυγή υπενθυμίσεων στειρότητας.

Οι συγγραφείς προσθέτουν: «Αυτή η μελέτη υπογραμμίζει πόσο τεράστια είναι η πρόκληση της πανδημία COVID-19 για τις γυναίκες των οποίων οι θεραπείες γονιμότητας έχουν ανασταλεί. Ταυτόχρονα, επισημαίνονται ορισμένοι παράγοντες που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τις γυναίκες να αντιμετωπίσουν αυτή τη δύσκολη στιγμή, όπως είναι η καλή κοινωνική υποστήριξη».

Πηγή: www.sciencedaily.com.

του Dr Ηλία Τσάκου* MD, FRCOG
Επιστημονικού υπεύθυνου μονάδας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής EmbryoClinic, Θεσσαλονίκης

Το άρθρο του Dr Ηλία Τσάκου για τον ιατρικό τουρισμό δημοσιεύτηκε στο περιοδικό gonimotita(σελ. 26-29)

Η πανδημία του νέου κορονοϊού έφερε ανθρώπους, κοινωνίες και χώρες αντιμέτωπες με μία νέα ζοφερή πραγματικότητα. Πρωτόγνωρες καταστάσεις και προβλήματα χρήζουν άμεσης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης στους περισσότερους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, εκτός άλλων και στην Ιατρική και στην Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή (Ι.Υ.Α.). Οι θεραπείες της Ι.Υ.Α. διεκόπησαν προσωρινά σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως ομοίως και ο «ιατρικός τουρισμός γονιμότητας» λόγω της απαγόρευσης των μετακινήσεων. Η επανέναρξη της λειτουργίας των κλινικών Ι.Υ.Α. συχνά δεν είναι ταυτόσημη με την πλήρη πρόσβαση των ασθενών σε αυτές και συχνά οι θεραπείες αναβάλλονται ή ακυρώνονται με τραγικές και πολλαπλές συνέπειες για τους ασθενείς που συχνά αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το όνειρό τους για τεκνοποίηση.

ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ

Από την πρώτη στιγμή, εν τούτοις, οι επιστήμονες και οι επαγγελματίες υγείας του χώρου της Ι.Υ.Α. αντιμετώπισαν με νηφαλιότητα και αισιοδοξία τη νέα πραγματικότητα, ως μία ακόμη πρόκληση για βελτίωση και εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης. Με την άρση των περιορισμών και την επιστροφή στην κανονικότητα δε, η ιατρική κοινότητα έχει αναλάβει ακόμη μεγαλύτερη ευθύνη προς τους ασθενείς που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί για να καλύψει τον χαμένο χρόνο, αλλά και αυτόν που χαθεί ίσως εκ νέου, σε περίπτωση επιβολής όμοιων μέτρων και στο μέλλον.

Η χρονική διάρκεια της νέας, μετά Covid–19 εποχής, είναι άγνωστη και για τον λόγο αυτό, η ιατρική φροντίδα των ασθενών οφείλει να είναι πλέον σύμφωνη προς τα διαρκώς μεταβαλλόμενα διεθνή επιστημονικά δεδομένα της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης. Οι επαγγελματίες υγείας, οι κλινικές που παρέχουν ιατρικές υπηρεσίες γονιμότητας, οι Υγειονομικές Αρχές και η Πολιτεία προσαρμόστηκαν ήδη στα δεδομένα της επόμενης μέρας.
Αναζητούν νέες επιστημονικές μεθόδους, αλλά και αξιοποιούν υφιστάμενες παλαιότερες (αλλά σε αχρησία μέχρι πρόσφατα) μεθόδους. Επιπλέον, αποτελεί επιτακτική ανάγκη η αναγνώριση του «ιατρικού τουρισμού» ως μία ιδιαίτερη κατηγορία «τουρισμού» και να υπάρξει σαφής διαχωρισμός του διεθνούς ασθενή που μετακινείται, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, για λόγους υγείας από τον τουρίστα που μετακινείται για λόγους αναψυχής.

Για ασθενείς απομακρυσμένων περιοχών, η τηλεϊατρική, η ψηφιακή συμβουλευτική, η διαχείριση ψηφιακών ιατρικών φακέλων, αλλά και η εφαρμογή διαδικασιών Ι.Υ.Α. που προβλέπονται ήδη από τις Εθνικές και Κοινοτικές Νομοθεσίες, όπως π.χ. η μετακίνηση του γενετικού υλικού (σπέρματος, ωαρίων και εμβρύων) αποτελούν σήμερα αναγκαία συνθήκη.

Τα πάσης φύσεως εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς στη χώρα κατοικίας τους, οι νομικοί περιορισμοί, το διαφορετικό ανώτατο όριο ηλικίας της γυναίκας για την υποβολή σε Ι.Υ.Α., αλλά και οι προϋποθέσεις ως προς την οικογενειακή κατάσταση αποτελούν ορισμένους από τους παράγοντες που συνετέλεσαν ώστε οι διασυνοριακές θεραπείες γονιμότητας να αποτελούν τα τελευταία έτη µία πολύ σημαντική δραστηριότητα της Ι.Υ.Α. και του ιατρικού τουρισμού στη χώρα µας.

Μολονότι το πλήγμα από την πανδημία είναι μεγάλο, οι επιστήμονες της Ι.Υ.Α. είναι έτοιμοι, µε την οφειλόμενη συνδρομή της Πολιτείας, να προσφέρουν προσαρμοσμένες λύσεις και σε αυτό το νέο περιβάλλον µε γνώμονα πάντοτε την ασφάλεια, την αποτελεσματικότητα, τις ανάγκες των ασθενών και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια σε ένα πλαίσιο νομιμότητας και ηθικής.

ΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

Η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα της Ι.Υ.Α. και οι επαγγελματίες υγείας στον τομέα της γονιμότητας, έχουν ήδη τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν και να εφαρμόσουν ιατρικές διαδικασίες και µμεθόδους οι οποίες είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες, προβλέπονται ήδη από τη νομοθεσία και αποκτούν ακόμη µμεγαλύτερη αξία στην εποχή της πανδημίας που διανύουμε.

Στο πλαίσιο αυτό, οι ανάγκες για διασυνοριακή διακίνηση γενετικού υλικού, που μπορεί να αποτελέσει µία ασφαλή και αποτελεσματική εναλλακτική λύση των ταξιδιών των ίδιων των ασθενών γονιμότητας, πιθανολογείται βάσιμα πως θα αυξηθούν.

Προς την κατεύθυνση αυτή συντελεί και η διεθνής αστάθεια που έχει προκαλέσει η πανδημία, οι δυσοίωνες προβλέψεις για την οικονομία, αλλά και οι επιστημονικές επιφυλάξεις για τις πιθανές συνέπειες της πανδημίας του νέου κορωνοϊού στην εγκυμοσύνη. Για τους
λόγους αυτούς, και παρά την αύξηση της ζήτησης, οι διασυνοριακές θεραπείες γονιμότητας ενδέχεται να περιορισθούν σημαντικά και ιδίως όταν οι χώρες προορισμού έχουν πληγεί σημαντικά από την πανδημία.

Όλοι οι παραπάνω λόγοι και παράγοντες πιθανολογείται ότι θα επηρεάσουν αρνητικά την πρόθεση των ασθενών να υποβληθούν σε θεραπείες γονιμότητας και Ι.Υ.Α. τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.

Επιπλέον, αναμένεται να επηρεαστεί καταλυτικά και η απόφαση των ασθενών γονιμότητας να ταξιδέψουν σε χώρα του εξωτερικού προκειμένου να υποβληθούν σε θεραπεία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Κατά τη χρονικό περίοδο στην οποία η πανδημία θα προκαλεί περιορισμό στις διασυνοριακές θεραπείες γονιμότητας, η μετακίνηση γενετικού υλικού θα αποτελέσει μία εναλλακτική επιλογή ισότιμη προς τις παραδοσιακές διασυνοριακές θεραπείες γονιμότητας και συγχρόνως ιδιαίτερα ελκυστική και βιώσιμη, δεδομένης της αδυναμίας μετακίνησης των ίδιων των ασθενών γονιμότητας.

Η διαδικασία αυτή ενδέχεται να αποδειχθεί ιδιαιτέρως σημαντική για ασθενείς που αδυνατούν να ταξιδέψουν, στους οποίους με τον τρόπο αυτό θα παρέχεται η δυνατότητα να συνεχίσουν τη θεραπεία στη χώρα τους.

Η επιστημονική πρόοδος στις μεθόδους κρυοσυντήρησης γενετικού υλικού (ωαρίων και εμβρύων) μέσω της υαλοποίησης, που υπήρξε ραγδαία τα τελευταία χρόνια, έχει αναδείξει την εφαρμογή μεθόδων Ι.Υ.Α. με τη χρήση κρυοσυντηρημένου γενετικού υλικού, ως μια απολύτως ασφαλή και αποτελεσματική εναλλακτική λύση έναντι της χρήσης νωπού γενετικού υλικού.

Να επισημανθεί στο σημείο πως η διακίνηση αυτή των γαμετών, όταν γίνεται εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεταξύ αδειοδοτημένων Μονάδων Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (Μ.Ι.Υ.Α.), είναι απολύτως νόμιμη και ελεύθερη, χωρίς δηλαδή να απαιτείται ειδική ή επιπλέον άδεια από τις αρχές. Βασική προϋπόθεση για τη διαδικασία αυτή αποτελεί η διασφάλιση της ιχνηλασιμότητας του βιολογικού υλικού από τον δότη έως τον λήπτη και αντιστρόφως, γεγονός που πιστοποιείται από τη χρήση του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Κωδικού ( Single European Code, S.E.C. ) και
μόνον.

Όσο δε, για τη μεταφορά γενετικού υλικού εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, απαιτείται ειδική άδεια από τις αρμόδιες εθνικές αρχές που ρυθμίζουν την εφαρμογή της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Σε καθεμία από τις περιπτώσεις αυτές πάντως, η πανδημία του νέου κορωνοϊού έχει καταστήσει ακόμη επιτακτικότερη την ανάγκη για την εφαρμογή ισχυρών μέτρων ποιότητας, ώστε να πληρούνται οι κατά νόμον υψηλές προδιαγραφές ασφαλείας κατά τη διάρκεια της μεταφοράς, όπως και οι υψηλές προδιαγραφές ιχνηλασιμότητας.

Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ

Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, πρέπει να αντιμετωπισθεί μία σειρά ζητημάτων γύρω από την εθνική και διεθνή διακίνηση υαλοποιημένου γενετικού υλικού, όπως ηθικών, διαδικασιών μεταφοράς, ελέγχων ποιότητας, λογιστικών και κόστους. Η ανάλογη εκπαίδευση και επιστημονική εγρήγορση του επιστημονικού προσωπικού είναι απολύτως αναγκαία για την ορθή διαχείριση και εξασφάλιση υψηλού επιπέδου στην εφαρμογή των νέων προγραμμάτων Ι.Υ.Α., σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο και τις επιστημονικές απαιτήσεις διαφορετικών χωρών.

Η ευθύνη της επιστημονικής κοινότητας της Ι.Υ.Α. είναι προφανές πως είναι εφεξής ακόμη μεγαλύτερη, αφού θα πρέπει να διευρύνει το φάσμα των εναλλακτικών λύσεων και επιλογών για τους ασθενείς γονιμότητας. Η επιστημονική κοινότητα οφείλει και πρέπει να ανεβάσει επιπλέον
τον πήχη στην ποιότητα και την ασφάλεια, συνεχίζοντας να υπηρετεί με συνέπεια το ιατρικό λειτούργημα απέναντι στους ασθενείς που αγωνιούν ακόμη περισσότερο πλέον ενόψει της απώλειας κρίσιμου χρόνου και του ορατού κινδύνου στέρησης της ελπίδας για τεκνοποίηση.

Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ

Κάθε χώρα στον πλανήτη εφαρμόζει υγειονομικά πρωτόκολλα προστασίας και αντιμετώπισης της πανδημίας του νέου κορωνοϊού σύμφωνα με τα εθνικά της χαρακτηριστικά και με τα διαρκώς μεταβαλλόμενα ιατρικά και επιδημιολογικά δεδομένα της πανδημίας. Αντίστοιχα, σχεδιάζονται οι
ταξιδιωτικές οδηγίες ξεχωριστά για κάθε χώρα και αναπροσαρμόζονται διαρκώς σύμφωνα με τα σύγχρονα δεδομένα.
Στους ταξιδιωτικούς περιορισμούς που επιβάλλονται υπάρχουν και εξαιρέσεις όταν οι διεθνείς μετακινήσεις γίνονται για «ουσιώδεις λόγους»-ιατρικοί λόγοι θα έπρεπε να χαρακτηριστούν ως ουσιώδεις λόγοι μετακίνησης. Ταυτόχρονα ωστόσο, είναι σημαντική η θέσπιση αυστηρών πρωτοκόλλων ασφάλειας και πιστοποίησης, όπως για παράδειγμα η ιατρική πιστοποίηση και η επιβεβαίωση της καλής υγείας των ασθενών και συνοδών τους μέσω συμπλήρωσης ερωτηματολογίου διαλογής και διενέργειας πρόσφατης εξέτασης υψηλής αξιοπιστίας (πχ μοριακός έλεγχος κορωνοϊού εντός 72 ωρών από την είσοδο στη χώρα).

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η πανδημία του νέου κορονοϊού ανέτρεψε και μετέβαλε πολλές καταστάσεις και δεδομένα και προκάλεσε μία, άνευ πρόσφατου προηγουμένου, παγκόσμια πολυεπίπεδη κρίση τιτάνιου μεγέθους.

Ταυτόχρονα όμως, δημιουργήθηκε και η ευκαιρία στη σύγχρονη κοινωνία μας να επιδείξει βούληση, αποφασιστικότητα και αλληλεγγύη.

Το χρέος και η υποχρέωση της επιστημονικής κοινότητας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο είναι πολλαπλό και δεν περιορίζεται στον αυτονόητο ρόλο, αυτό της προστασίας της δημόσιας και ατομικής υγείας, με τόλμη και αυτοθυσία. Περιλαμβάνει και το χρέος απέναντι στους ασθενείς των οποίων η φροντίδα μετατέθηκε σε δεύτερη προτεραιότητα λόγω της πανδημίας. Μία ειδική κατηγορία των ασθενών αυτών αποτελούν οι διεθνείς ασθενείς γονιμότητας.

H επιστημονική κοινότητα, σε συνεργασία με τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές και την Πολιτεία, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, καλείται να γράψει ένα νέο κεφάλαιο στην παγκόσμια ιστορία της γονιμότητας, της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και της εξωσωματικής γονιμοποίησης στη
σκιά της πανδημίας του νέου κορωνοϊού.

Ευχή και ελπίδα όλων μας είναι το κεφάλαιο αυτό να είναι ένδοξο, με γνώμονα πάντοτε την υπέρτατη αξία και τη μοναδικότητα του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά.

* Dr Ηλίας Τσάκος MD, FRCOG
Ο Dr. Τσάκος έχει 30 χρόνια ιατρικής εμπειρίας, είναι διεθνώς αναγνωρισμένος ιατρός και συγκαταλέγεται στους πρωτοπόρους στην Υστεροσκοπική, Λαπαροσκοπική και Ρομποτική Χειρουργική στην Ελλάδα.
Eίναι:

• Μέλος ΔΣ Αντιπροσωπίας Βασιλικού Βρετανικού Κολεγίου για Ελλάδα και Κύπρο.
• Μέλος ΔΣ Ελληνικής Εταιρίας Ιατρών Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΕΛΕΙΥΑ).
• Μέλος της Βρετανικής, Ευρωπαϊκής και Αμερικανικής Εταιρίας Γονιμότητας (BFS, ESHRE, ASRM).

του Dr Ηλία Τσάκου* MD, FRCOG
Επιστημονικού υπεύθυνου μονάδας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής EmbryoClinic, Θεσσαλονίκης
σε συνεργασία με τους Ουρολόγους-Ανδρολόγους και τους Βιολόγους της EmbryoClinic

Το άρθρο του Dr Ηλία Τσάκου για τη γιορτή του πατέρα επιλέχθηκε προς δημοσίευση από τις μεγαλύτερες ειδησεογραφικές εφημερίδες της Β. Ελλάδας:

Κάθε άνδρας μπορεί και πρέπει να έχει μια σαφή εικόνα για το «επίπεδο» γονιμότητάς του. Ο προληπτικός έλεγχος γίνεται με ένα απλό σπερμοδιάγραμμα που μπορεί να πραγματοποιηθεί σε ένα Μικροβιολογικό εργαστήριο, σε ένα Ανδρολογικό Εργαστήριο, αλλά και σε ένα Κέντρο Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.

Φυσικά, ο εξειδικευμένος Ουρολόγος-Ανδρολόγος είναι ο Ειδικός Ιατρός που ασχολείται με θέματα Ανδρικής Γονιμότητας. Δυστυχώς, οι άνδρες συνήθως δεν προσέρχονται για προληπτικό έλεγχο και συχνά τα προβλήματα ανδρικής γονιμότητας μένουν αδιάγνωστα και αθεράπευτα έως ότου παρουσιαστεί το πρόβλημα και χρειαστεί η διερεύνηση της γονιμότητας του ζευγαριού.

Δέκα βασικά στοιχεία πρέπει να γνωρίζουν όλοι οι άνδρες σχετικά με την ανδρική γονιμότητα:

1. Η ανδρική υπογονιμότητα είναι εξίσου συχνή με τη γυναικεία υπογονιμότητα. Ένα στα 6 ζευγάρια πάσχει από υπογονιμότητα. Στα μισά ζευγάρια υπάρχει ή συνυπάρχει ανδρικός παράγοντας υπογονιμότητας.
2. Η ηλικία του άνδρα επηρεάζει αρνητικά την γονιμότητα. Τα προβλήματα ανδρικής γονιμότητας εμφανίζονται πιο έντονα μετά την ηλικία των 40 ετών και ακόμη περισσότερο μετά την ηλικία των 50 ετών.
3. Η ανδρική γονιμότητα επηρεάζεται από τον τρόπο ζωής του άνδρα. Κάπνισμα, αλκοόλ, παχυσαρκία, έλλειψη άσκησης, καθιστική ζωή, περιβαλλοντική ρύπανση, άγχος κλπ. σχετίζονται με την ανδρική υπογονιμότητα.
4. Η ανδρική γονιμότητα επηρεάζεται από την αναπαραγωγική & γενική υγεία του άνδρα. Παρωτίτιδα, προστατίτιδα, τραύματα, σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, κιρσοκήλη, βουβωνοκήλη, καρκίνος όρχεων, αλλά και παθήσεις όπως σακχαρώδης διαβήτης, παθήσεις της υπόφυσης, του θυρεοειδούς, ορμονικές διαταραχές κλπ σχετίζονται με ανδρική υπογονιμότητα.
5. Η ανδρική γονιμότητα επηρεάζεται από τα φάρμακα. Ναρκωτικά, αντικαταθλιπτικά, χημειοθεραπεία κλπ. σχετίζονται με την ανδρική υπογονιμότητα. Το ενδεχόμενο κρυοσυντήρησης και φύλαξης σπέρματος πριν από την έναρξη τοξικών θεραπειών αποτελεί πολύτιμη επιλογή σε πολλές περιπτώσεις.
6. Η ανδρική υπογονιμότητα ενδέχεται να έχει γενετικά αίτια, όπως για παράδειγμα οι χρωμοσωμικές ανωμαλίες, οι ανωμαλίες γονιδίων της Κυστικής ίνωσης, και η δρεπανοκυτταρική αναιμία.
7. Η ανδρική υπογονιμότητα επηρεάζεται αρνητικά από την αυξημένη θερμοκρασία στην περιοχή του οσχέου. Συνιστάται η αποφυγή ζεστών λουτρών για παρατεταμένο χρόνο, η αποφυγή σάουνας και ατμόλουτρου. Επιπλέον, τα στενά εσώρουχα και παντελόνια όσο και η παρατεταμένη ποδηλασία έχουν ενοχοποιηθεί για αρνητικές επιπτώσεις στην αντρική γονιμότητα.
8. Τα πρωτεϊνούχα σκευάσματα έχουν αρνητική επίδραση στην ανδρική γονιμότητα ανάλογη με τα απαγορευμένα αναβολικά στεροειδή και θα πρέπει να αποφεύγονται. Επιπλέον αρνητική επίδραση στην αντρική γονιμότητα έχει η έντονη σωματική άσκηση.
9. Η υγιεινή διατροφή και τα βιταμινούχα σκευάσματα (υπό ιατρική παρακολούθηση) είναι απαραίτητα για τη διατήρηση και σε ορισμένες περιπτώσεις βελτίωση της ανδρικής γονιμότητας.
10. Ο καλός ύπνος σε διάρκεια και ποιότητα είναι απαραίτητος τόσο για τη γενική υγεία του οργανισμού όσο και για τη γονιμότητα

Σε περίπτωση προβλήματος η σύγχρονη επιστήμη παρέχει πολλαπλές επιλογές και λύσεις διάγνωσης και θεραπείας, ωστόσο η πρόληψη οφείλει να είναι η πρώτη και καλύτερη επιλογή. Όλοι οι άνδρες πρέπει να ενδιαφερθούν να αποκτήσουν τις βασικές γνώσεις για τη γονιμότητά τους και να τη διαφυλάσσουν όσο καλύτερα γίνεται.

* Dr Ηλίας Τσάκος MD, FRCOG
Ο Dr. Τσάκος έχει 30 χρόνια ιατρικής εμπειρίας, είναι διεθνώς αναγνωρισμένος ιατρός και συγκαταλέγεται στους πρωτοπόρους στην Υστεροσκοπική, Λαπαροσκοπική και Ρομποτική Χειρουργική στην Ελλάδα.
Eίναι:

• Μέλος ΔΣ Αντιπροσωπίας Βασιλικού Βρετανικού Κολεγίου για Ελλάδα και Κύπρο.
• Μέλος ΔΣ Ελληνικής Εταιρίας Ιατρών Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΕΛΕΙΥΑ).
• Μέλος της Βρετανικής, Ευρωπαϊκής και Αμερικανικής Εταιρίας Γονιμότητας (BFS, ESHRE, ASRM).

Η ανάλυση σπέρματος αποτελεί την πρώτη εξέταση για την αξιολόγηση της ανδρικής γονιμότητας. Το δείγμα πρέπει να συλλέγεται μετά από τουλάχιστον 2 ημέρες και έως 5 ημέρες σεξουαλικής αποχής. Όλο το δείγμα θα πρέπει να συλλέγεται σε καθαρό δοχείο με ανοιχτό στόμα, σε ιδιωτικό δωμάτιο κοντά στο εργαστήριο. Το δείγμα μπορεί να συλλεχθεί στο σπίτι υπό εξαιρετικές περιστάσεις, πρέπει να παραδοθεί στο εργαστήριο εντός 1 ώρας και να διατηρηθεί σε θερμοκρασία σώματος κατά τη μεταφορά. Η ανάλυση σπέρματος περιλαμβάνει μακροσκοπική και μικροσκοπική ανάλυση του δείγματος καταγράφοντας τις ακόλουθες παραμέτρους:

• Ο όγκος του δείγματος,
• Το pH του δείγματος,
• Ο αριθμός των σπερματοζωαρίων στο δείγμα (συγκέντρωση σπέρματος),
• Η κίνηση των κυττάρων (κινητικότητα σπέρματος),
• Η μορφολογία των κυττάρων και
• Η παρουσία άλλων στρογγυλών κυττάρων στο δείγμα

Τα αποτελέσματα της εξέτασης είναι έτοιμα εντός μίας ημέρας. Ένα φυσιολογικό αποτέλεσμα δείχνει ότι υπάρχει επαρκής αριθμός σπερματοζωαρίων με καλή κινητικότητα που του επιτρέπει να ταξιδεύει προς ένα ωάριο και φυσιολογική μορφολογία για να το γονιμοποιήσει. Ωστόσο, ένα φυσιολογικό αποτέλεσμα δεν εγγυάται τη γονιμότητα. Επιπλέον, η διακύμανση από τις τιμές αναφοράς δεν σημαίνει απαραίτητα τη στειρότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο όγκος και η ποιότητα του σπέρματος δεν είναι πάντα ίδια σε κάθε εκσπερμάτωση.

Η ανάλυση του σπέρματος πραγματοποιείται σύμφωνα με τις διεθνώς αποδεκτές αρχές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (World Health Organization. WHO Laboratory Manual for the Examination and Processing of Human Semen, in 5^th ed. 2010.).

Τέλος, ο θεράπων ιατρός πρέπει να ενημερώνεται σχετικά με φάρμακα, ασθένειες κ.λπ., καθώς μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα του σπέρματος.

Για περισσότερες πληροφορίες ή εάν επιθυμείτε να κλείσετε ένα ραντεβού, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο 2310-420020 ή μέσω e-mail στο info@embryoclinic.eu.